Sàn cam là sàn thương mại điện tử nào? Giải mã “Cỗ máy in tiền” của Gen Z

Nếu là một tín đồ mua sắm online, chắc hẳn bạn không lạ lẫm gì với thuật ngữ “Sàn cam”. Ai cũng ngầm hiểu đó là Shopee. Tuy nhiên, bạn có bao giờ tự hỏi: Tại sao chỉ với một màu sắc mà thương hiệu này lại có thể “ám ảnh” tâm trí người Việt đến vậy? Đằng sau giao diện màu cam rực rỡ đó là cả một hệ thống công nghệ, tâm lý học hành vi và chiến lược Marketing khổng lồ.

Bài viết này không chỉ giúp bạn xác danh tính của “Sàn cam”, mà còn dưới góc nhìn của một sinh viên ngành Thương mại điện tử (TMĐT), chúng ta sẽ cùng giải mã xem: Họ đã làm gì để thống trị thị trường và sinh viên TMĐT có thể học được gì từ case study kinh điển này để phát triển sự nghiệp?

1. Sàn cam là sàn nào? Tại sao nó lại “thống trị” Việt Nam?

Trong thế giới E-commerce (Thương mại điện tử) đầy màu sắc tại Việt Nam, chúng ta có những quy ước ngầm rất thú vị: “Sàn xanh dương” là Lazada, “Sàn đen/xanh ngọc” là TikTok Shop, và “Sàn cam” chính là Shopee.

Vậy Shopee đã làm gì để biến màu cam trở thành biểu tượng “quyền lực” nhất trong ví tiền của người tiêu dùng Việt? Dưới đây là 3 vũ khí bí mật giúp Shopee thống trị thị trường:

1.1. Chiến lược định vị thương hiệu bằng màu sắc (Brand Identity)

Shopee (thuộc tập đoàn SEA Group – Singapore) cực kỳ khôn ngoan khi chọn màu Cam (Orange) làm chủ đạo ngay từ ngày đầu ra mắt. Trong tâm lý học Marketing:

• Màu cam: Tạo cảm giác năng động, vui vẻ, thân thiện và đặc biệt là sự Khẩn cấp (Urgency). Nó thôi thúc người dùng bấm vào nút “Mua ngay” nhanh hơn các màu lạnh.

• Độ phủ sóng: Shopee phủ màu cam lên mọi điểm chạm: Từ giao diện App, logo, banner quảng cáo cho đến màu áo của shipper (SPX). Điều này khiến thương hiệu đi sâu vào tiềm thức khách hàng: Cứ nhìn thấy màu cam là nghĩ đến mua sắm.

1.2. Gamification: Biến mua sắm thành trò chơi

Khác với các sàn TMĐT truyền thống (chỉ vào mua rồi đi), Shopee giữ chân người dùng bằng chiến thuật Gamification (Game hóa).

• Các trò chơi như Nông trại Shopee, Lắc siêu xu, Đập kẹo… khiến người dùng phải mở App hàng ngày, hàng giờ không phải để mua hàng mà để… chơi game.

• Kết quả: Khi mở App thường xuyên, tỷ lệ họ nhìn thấy sản phẩm và phát sinh đơn hàng ngẫu nhiên tăng vọt. Đây là bài học đắt giá về “Tối ưu chỉ số duy trì người dùng” (Retention Rate) mà sinh viên TMĐT sẽ được học.

1.3. Shopee Live & Shoppertainment (Mua sắm giải trí)

Shopee là đơn vị tiên phong đưa xu hướng Shoppertainment (Mua sắm kết hợp giải trí) về Việt Nam.

• Thay vì nhìn ảnh tĩnh nhàm chán, người dùng xem Livestream (Shopee Live), nghe KOL/KOC tư vấn, xem test sản phẩm trực tiếp và săn mã giảm giá độc quyền.

• Tính năng này biến việc mua sắm online trở nên sống động như đi chợ thật, giúp Shopee bỏ xa các đối thủ về tỷ lệ chuyển đổi đơn hàng.

Tóm lại: “Sàn cam” không chỉ là một cái chợ online. Đó là một bậc thầy về tâm lý khách hàng. Hiểu được cách Shopee vận hành chính là bạn đang nắm được chìa khóa cốt lõi của ngành Thương mại điện tử hiện đại.

2. Bóc tách mô hình hoạt động của “Sàn cam” (Góc nhìn chuyên ngành)

Nếu chỉ lướt Shopee để mua ốp lưng điện thoại hay săn deal 1K, bạn mới chỉ thấy bề nổi của tảng băng chìm. Dưới góc độ của một chuyên gia Thương mại điện tử, “Sàn cam” là một ví dụ điển hình của mô hình kinh doanh Lai (Hybrid Model), kết hợp tinh vi giữa nhiều hình thức:

2.1. Sự kết hợp giữa C2C và B2C

Shopee không chỉ đơn thuần là doanh nghiệp bán cho khách hàng, mà nó là một cái chợ khổng lồ:

• Mô hình C2C (Consumer to Consumer): Đây là nền tảng sơ khai nhất của Shopee, nơi cá nhân bán cho cá nhân. Bất kỳ ai (sinh viên, mẹ bỉm sữa) cũng có thể mở shop bán đồ handmade hay thanh lý quần áo cũ.

• Mô hình B2C (Business to Consumer) – Shopee Mall: Đây là bước tiến cao cấp hơn. Shopee tạo ra khu vực riêng (“Mall”) dành cho các thương hiệu chính hãng (Samsung, Unilever, Adidas…). Tại đây, niềm tin được đặt lên hàng đầu với cam kết “Hàng chính hãng 100%”.

2.2. Hệ sinh thái khép kín “Kiềng 3 chân”

Điều khiến Shopee đánh bại các đối thủ khác chính là họ tự chủ được quy trình nhờ hệ sinh thái toàn diện:

• Thanh toán (Fintech): Ví điện tử ShopeePay giúp dòng tiền luân chuyển nhanh chóng, giảm tỷ lệ hủy đơn (bom hàng) so với thanh toán tiền mặt (COD).

• Vận chuyển (Logistics): Đội ngũ SPX Express giúp Shopee kiểm soát được tốc độ giao hàng, tối ưu chi phí vận chuyển để tung ra các mã “Freeship” thần thánh.

• Marketing & Giải trí: Shopee Video và Shopee Live giữ chân người dùng ở lại App lâu hơn.

3. Sinh viên TMĐT học được gì từ “Sàn cam” để ra trường có lương cao?

Tại HCCT, chúng tôi không dạy lý thuyết sáo rỗng. Chúng tôi đưa chính Shopee vào giáo trình như một “Case Study” (Bài học thực tế) để sinh viên mổ xẻ. Hiểu được cách “Sàn cam” vận hành, bạn sẽ nắm trong tay 3 kỹ năng vàng mà mọi doanh nghiệp đều săn đón:

3.1. Học Marketing: Nghệ thuật “Đốt tiền” ra đơn

Bạn nghĩ Shopee tung Flash Sale và Freeship là chịu lỗ? Không hề. Đó là chiến lược Thu hút người dùng (User Acquisition) đỉnh cao.

• Sinh viên sẽ học: Cách tính toán chi phí để có một khách hàng mới (CAC), cách thiết lập chiến dịch “Ngày đôi” (9.9, 11.11, 12.12) để tạo hiệu ứng đám đông (FOMO), và cách giữ chân khách hàng quay lại mua lần 2, lần 3 (Retention).

3.2. Học Vận hành (Operations): Quản trị phía sau màn hình

Bán được 1000 đơn là chuyện vui, nhưng xử lý 1000 đơn đó để không bị nhầm lẫn, mất hàng là chuyện khó.

• Sinh viên sẽ học: Quy trình Fulfillment (Hoàn tất đơn hàng): Từ lúc Khách đặt -> In phiếu -> Nhặt hàng (Picking) -> Đóng gói (Packing) -> Bàn giao vận chuyển. Bạn cũng sẽ học cách xử lý “ác mộng” của dân TMĐT: Hàng hoàn và Khiếu nại.

3.3. Học Công nghệ & Dữ liệu (Big Data)

Tại sao khi bạn vừa tìm kiếm “thức ăn cho mèo”, ngay lập tức Shopee gợi ý cho bạn cát vệ sinh cho mèo? Đó là sức mạnh của Big Data (Dữ liệu lớn) và AI.

• Sinh viên sẽ học: Tư duy phân tích dữ liệu. Bạn không cần biết code ra AI, nhưng bạn phải biết đọc báo cáo dữ liệu để hiểu hành vi khách hàng, từ đó đưa ra quyết định nhập hàng gì, bán giá bao nhiêu cho phù hợp.

Kết luận: Ngành Thương mại điện tử không đào tạo bạn trở thành một “con nghiện mua sắm”, mà đào tạo bạn trở thành người điều khiển cuộc chơi. Khi bạn hiểu rõ từng nước đi của “Sàn cam”, bạn chính là nhân sự chất lượng cao với mức lương khởi điểm 8 con số.

Hy vọng những chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc “sàn cam là sàn thương mại điện tử nào”, đồng thời hiểu thêm cách các nền tảng như Shopee đang vận hành và tạo nên sức hút trong thời đại số. Nếu bạn muốn đi sâu hơn vào lĩnh vực này, học ngành Thương mại điện tử sẽ giúp bạn hiểu rõ cách doanh nghiệp xây dựng và quản lý sàn trực tuyến, tối ưu dữ liệu, phát triển chiến lược marketing số, cũng như phân tích hành vi khách hàng.

Hiện nay, Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội đang triển khai chương trình học từ xa ngành Thương mại điện tử, linh hoạt về thời gian và chi phí, phù hợp cho người học chủ động hoặc đang đi làm. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin tại website chính thức của trường để đăng ký tư vấn chi tiết.

 Nguồn: lemondigital.vn